Pojęcie „ikona” pochodzi z języka greckiego eikon – oznacza „wizerunek”, „obraz”, „portret”, „wyobrażenie”. W Bizancjium terminem „ikona” określano przedstawienie Chrystusa, Bogarodzicy, świętych, aniołów, również wydarzenia z historii świętej. Były to przedstawienia malowane, jak i rzezbione. Kościół prawosławny termin ikona odnosi wyłącznie do malowideł na desce, które wykonane są specjalnym sposobem, zgodnie z kakonem ikonograficznym. Mówi się, że ikona jest prawosławna. Jednak istnieją także ikony syryjskie, koptyjskie, etiopskie, ormiańskie.
Aby ikona mogła być czczona powinna wykazywać trzy cechy. Powinien być to obraz:
Ikona jest dziełem bardziej modlitewnym niż artystycznym. Tworzy się ja przez modlitwę i dla modlitwy. Dzięki temu pomaga w nawiązywaniu relacji z Bogiem. Ikony przypominają, że ziemska wędrówka jest tylko pewnym etapem na drodze do stanu szczęścia i pełni miłości innego, niematerialnego życia.Ikony posiadają charakter hieratyczny, czyli zajmują się sferą świętości. Ikona to wypisane kolorami imię Boże.
Pierwszorzędną funkcją ikony jest ukazywać oczom to, co słowo niesie uszom. Kontemplowanie ikony powinno odnosić się do Ewangelii. Św. Grzegorz Wielki twierdzi:„ Tym czym Pismo Święte jest dla ludzi wykształconych, tym jest ikona dla analfabetów, a czym jest słowo dla słuchania, tym ikona dla widzenia”. Ikona to miejsce modlitwy. Jest ona dziełem liturgicznym. Mówi się, że ikona jest prawosławna. Jednak istnieją także ikony syryjskie, koptyjskie, etiopskie, ormiańskie. Ikonę się pisze, jest ona namalowanym słowem. Można do niej przystępować jak do tekstu. Jeśli ikona została na-pisana, to można ją od-czytać.
Każda ikona jest powiązana z liturgią. Towarzyszy chrześcijańskim
świętom. Na ikonę nie wystarczy patrzeć, ikonę się celebruje. Każda
ikona jak już wcześniej wspomniałam, powstaje według pewnego kakonu
czyli z góry ustalonym sposobie przedstawiania danej sceny. Pomimo
tego każda ikona może posiadać kilka wersji, odmian. Podstawowy
rozwój, genialność i artystyczny przekaz ikony nie dąży do
doskonałości formy, linii czy kompozycji. Ikona wchodzi w głąb,
penetruje tajemnice symbolu, znaczenie koloru i stara się tak
operować światłem, aby ukazać jego misterium w naturze, w ludzkich
obliczach i strojach oraz przedmiotach i budynkach. Ikona mówi o
nieśmiertelności, tajemnicy światła wewnętrznego, oraz
o
przemienieniu ludzkiej natury.
Istotą ikony jest paschalna radość, oraz spotkanie. Można powiedzieć, iż jest ona pewnym świadectwem życia i jego zwycięstwa nad śmiercią. W ikonie Bóg – Człowiek przychodzi do nas, aby nam przypomnieć, że my także jesteśmy ikoną Jezusa, a naszym przeznaczeniem jest stać się podobnym do Niego.